ಕುಂಞಿ
ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿ:
ಮಂಗಲ ಕಯಿಂಜಿತ್ ದಂಡ್ ಮೂಂದ್ ತಿಂಗ ಪುತ್ತಂಗಾರ-ಪುತ್ತಂಗರ್ತೀಂದ್ ಓಡಿಕಳಿಕಣೆ ಪುತ್ತಂಗರ್ತಿ ತಿಂಗ ದುಂಬಿತ್ ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿಯೂ ಆಪ. ಇಕ್ಕಿಕ್ಕ ಮಂಗಲಾನ ಕೆಲವು ದಂಪತಿಯ ಚಾಕ್ರಿ, ಓದ್ರ ಕಾರಣತ್ ಕುಂಞಿಯಾಪಾನ ತಡ್ಪದೂ, ಕುಳಿಯಮೆ ಆಪಾನ ತೆರ್ಕ್ವದೂ ಮಾಡ್ವದಿಪ್ಪ. ಮಾಮೂಲಾಯಿತ್ ಮಂಗಲಾನ ಮೂಡಿ ಕುಳಿಯಮೆ ಆನಲ್ಲಿಂಜಿ ಅವಡ ಆರೈಕೆಕ್ ದಂಡಾಗಡೆಕಾರಳೂ ಪೇರ್ತ್ ಮುತುವರ್ಜಿ ವಹಿಸ್ವ. ಸಂಸಾರಕ್ ಅರ್ಂಜ ಡಾಕ್ಟರ್ರಲ್ಲಿ ಪೋಯಿತ್ ತಿಂಗ ತಿಂಗ ಪರೀಕ್ಷೆ ಮಾಡಿಯಂಡ್, ಏದೇ ತೊಂದರೆ ತಾಪತ್ರೆ ಬರತನೆಕೆ ಆರೋಗ್ಯತ್ರ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರ ನೋಟಿಯವ. ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿಕ್ ಇಂದೇತ್ರ ನಾಳ್ರ ಮಟ್ಟಿಗೆ, ಡಾಕ್ಟರ್ ಸಲಹೆ ಮಾಡ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಮದ್ದ್ಮರ ಕೊಡ್ಪ್ಚಿಡ್ವ. ಅವಕ್ ಆಪಚ್ಚಕ್ ಕೆಲಸಕಾರ್ಯ ಕಮ್ಮಿ ಮಾಡಿತ್, ವಿಶೇಷ ಊಟೋಪಚಾರ, ತಿಂಬಕ್, ಕುಡಿಪಕ್, ಪಣ್ಣ್ಫಲ ಕೊಡ್ಪ. ಅವಕ್ ಆಸೆಯಾಪ ಎಲ್ಲಾ ತಿಂಡಿ, ಪುಟ್ಟ್ನ ತಿಂಬ್ಚಿಡ್ವ. ನೇರಕ್ ಸರಿಯಾಯಿತ್ ಪುಷ್ಟಿರ ತೀನಿ ಕೊಡ್ಪಕೂ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡ್ವ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಅವಡ ಮನಸ್ಸ್ಕ್ ಬೇಜಾರಾಕತನೆಕೆ, ನೆಮ್ಮದಿಲ್ ಇಪ್ಪನೆಕೆ, ಏದೇ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಇಲ್ಲತನೆಕೆ ವಾತಾವರಣ ಏರ್ಪಡ್ತ್ವ. ಪೇಟೆಲ್, ನಗರತ್, ಚಾಕ್ರಿಕ್ ಪೋಪವು ಎಚ್ಚರತ್ ಪೋಯಂಡ್ ಬಂದಂಡಿಪ್ಪ. ನಾಡ್ಲ್ ನೈಪವು ಕಯ್ಯುವಚ್ಚಕ್ ಕೆಲಸ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡ್ವ.
ತಾಮನೆಕ್ ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿ:
ಅಂಜಾರ್ ತಿಂಗ ದಾಟ್ನನ್ನಕೆ ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿ ಅವಡ ಅವ್ವಂಡ ಕೂಡೆ ಇರಡ್ಂದ್ ಬಯಂದಿತ್ ತಾಮನೆಕ್ ಅಯೆಪಕ್ ನೋಟ್ವ. ಸುರೂವೆತ ಪೆರಿಗೆಲ್ ಮೋವಕ್ ಅವ್ವಂಡ ಆರೈಕೆ, ಸಲಹೆ, ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಎಲ್ಲಾ ಬೋಂಡಿಚಾಪ. ಅದಲ್ಲತೆ ತೊವ್ವಡೆ ಪೆರಿಗೆ ಅಪ್ಪವ್ವಂಡಲ್ಲಿ ನಡ್ಕಂಡೂಂದ್ ಪದ್ದತಿಯೂ ನಡ್ಂದ್ಬಂದಿತ್. ಕ್ಣ್ಣಂಡ ಮನೆಂಜಿ ಏಳನೇ ತಿಂಗತ್ ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿನ ತಾಮನೆಕ್ ಅಯೆಪ ದಿನ ಮನೆಲ್ ಚೆರಿಯ ಊಟೋಪಚಾರ ನಡ್ಪ. ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿಕ್ ಪುದಿಯ ಬೊಟ್ಟ್ಪೊಡಿಯ ಉಡ್ಪ್ಚಿಡ್ವ. ನೆಲ್ಲಕ್ಕಿಲ್ ಪಲಂಬ್ರ ಮೇಲೆ ಬೆಚ್ಚ ಮುಕ್ಕಾಲಿಲ್ ಅಳ್ಪ್ಚಿಟ್ಟಿತ್ ಬರಿಲ್ ತಳಿಯತಕ್ಕಿ ಬೊಳ್ಚ ಕತ್ತ್ಚಿಟ್ಟಿತಿಪ್ಪ. ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿರ ಮಂಡೆಕ್ ಮುತ್ತೈದೆಯ ಎಣ್ಣೆ ತೇಚಿತ್ ತಂಪು ಮಾಡ್ವ. ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ಗೌಜಿರ ಊಟೋಪಚಾರ ಮಾಡಿತ್ ಪೊರಡ್ವ. ಪೊರಟಿತ್ ಪೋಪಾಂಗಿಂಜಿ ಮಿಂಞ ನೆಲ್ಲಕ್ಕಿಲ್ ಕೂಡಿತ್ ನಲ್ಲ ದಂಡ್ ತಕ್ಕ್ ಪರಂದಿತ್ ಬೊಳ್ಚಕ್ ಅಕ್ಕಿ ಇಟ್ಟಿತ್, ಕಾಲ್ ಕೈಪುಡ್ಚಿತ್ ಅಯೆಚಿಕೊಡ್ಪ. ಅವ ಬಲತೆ ಕಾಲ್ಟ್ಟ್ ಮನೆರ ಕಟ್ಟಳೆ ದಾಟ್ವ. ಆಚೇಂಗಿ ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿಕ್ ಆ ಸಂದರ್ಭತ್ಲ್ ಬಾಳಿ ಬದ್ಕ್ವಕ್ ಸುರುಮಾಡ್ನ ವಡಿಯಂಡ ಮನೆಂಜ ಇಳಿಂಜಿ ಪೋಪಕ ಮೊರೆಬಪ್ಪ. ಒಂದ್ ಅಪ್ಪವ್ವಂಡ ಮನೆಲ್ ಉಂಡೇಂಗಿಯೂ ಬಾಕೆಮನೆ ಮನಸ್ಸ್ಲ್ ನಿಂದವ. ಪೆತ್ತಿತ್ ಬರಣೆ ಮನೆಂಜ ದೂರ ಆಯಿಪೋಪೀಂದ್ ಮನಸ್ಸ್ರ ಬೇಜಾರವೂ ಬಂದ್ರ್ವ. ಇಕ್ಕಿಕ್ಕ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧನ ಉಳ್ಳಾಂಗೂ, ಸಂಸಾರಕಾರಡ ತಕ್ಕ್ ಬಾಕ್ಲ್ ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿರ ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ನೋಟಿಯೋಕ್ ದಾರ್ಕೂ ತೊಂದರೆ ಆಯಂಡಿಲ್ಲೆ.
ತಾಮನೆಕ್ ಅಯೆಪಕ ಅವಡ ಆರೋಗ್ಯ-ಭಾಗ್ಯ ನೋಟಿಯೋದ್ ಮುಖ್ಯ. ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ಅವಕ್ ಬೋಂಡ್ಯ ಆಸೆರ, ರಸ ರಸತ್ ಪುಷ್ಟಿರ ವಸ್ತುನ ತಿಂಬಕ್ ಕೊಡ್ಪದ್ ಇಪ್ಪ. ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿಕ್ ಕೂಪದಿ ಕೂಳ್ ಕೊಡ್ಪದೂ ಓರ್ ಪದ್ದತಿ ಪೋಲೆ ನಡಂದ್ ಬಂದಿತ್. ಆದ್ಯ ಕೂಪದಿ ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿರ ಅವ್ವ ಎಡ್ತ ಬರಂಡೂಂದ್ ಎಣ್ಣುವ ಪದ್ದತಿ ಉಂಡ್. ಕೂಪದಿ ಕೂಳ್ಲ್ ದಂಡ್ ಮೂಂದ್ ತರತ್ರ ಬರ್ತದೂ, ಕೊರಿ, ಕೋಳಿ ಎರ್ಚಿ ಬರ್ತದೂ, ತರಕಾರಿ ಕರೀಂದೂ, ಮೋರ್ ಕೂಳ್ಂದೂ ಎಲ್ಲಾ ಇಪ್ಪ. ಇಂದೇತ್ರ ನಾಳ್ಕೊತ್ತಿತ್ ಪುದಿಯ ತಿಂಡಿ, ಅಡಿಗೆ, ಕಳ್ಳ್ ಎಲ್ಲಾ ಕೂಪದಿ ಕೂಳ್ಲ್ ಕೂಡಿತ್. ಮನೆಲ್ ಆದ್ಯದಾಯಿತ್ ಕೂಪದಿನ ಕಯಿಚಿತ್ ಗುರುಕ್ ಮೀದಿ ಬೆಚ್ಚಿತ್, ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿಕ್ ಬಳ್ಂಬುವ. ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ಮನೆಕಾರ ಕೂಡಿತ್ ಉಂಬ ತಿಂಬದ್ ಕ್ರಮ. ನಗರತ್ ಬಲ್ಯ ಹೊಟೇಲ್ಕ್ ಕೂಟಿಯಪೋಯಿತ್ ಆರೈಕೆ ಮಾಡ್ವದೂ ನಡ್ಂದಂಡುಂಡ್. ಅವ ಇಷ್ಟಪಟ್ಟ ಹೋಟೇಲ್ಂಜಿ ಕೂಳ್ಕರಿರ ತೀನಿನ ಮನೆಕ್ ಕೊಂಡ್ಬಂದಿತೂ ಕೊಡ್ಪ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಅವಕ್ ದುಂಬಾ ಕುಶಿ ಉಳ್ಳ, ಇಷ್ಟತ್ರ ತೀನಿನ ಕೊಡ್ತಿತ್ ಆಸೆ ಪೂರೈಚಿಡ್ವಕ್ ಸಂಸಾರಕಾರ, ಬೆಂದುವ, ಇಕ್ಕಿಕ್ಕ ಸ್ನೇಹಿತಂಗಳೂ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿಯಂಡುಂಡ್. ಪಂಡೇತರವು ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿರ ಮನೆಲ್ ತಾಪತ್ರೆಲ್ ಅವಕ್ ಎಲ್ಲಾ ಪುಷ್ಟಿರ ತೀನಿ ಕೊಡ್ಪಕ್ ಸಾಧ್ಯ ಆಯಂಡಿಲ್ಲೆ, ನಂಗಳೂ ಕೈಲಾಪನ್ನೆಕೆ ಅವಕ್ ನಲ್ಲ ನಲ್ಲ ಊಟೋಪಚಾರ ಕೊಡ್ಕನಾಂದ್ ಕೂಪದಿ ಕೂಳ್ ಕೊಡ್ಪಾನ ಮಾಡ್ಚೀಂದ್ ಎಣ್ಣುವ.
ಕುಂಞಿ ಪುಟ್ಟ್ನದು:
ಕುಳಿಯಮೆಕರ್ತಿಕ್ ತಿಂಗ ದುಂಬಿತ್ ಸುರೂಂಜೇ ಚೆಕ್ಅಪ್, ಮದ್ದ್ಮರ ಪಡ್ಂದಂಡ್ ಡಾಕ್ಟರ್ರ ಸಲಹೆ ಪೋಲೆ ಗೊತ್ತ್ಮಾಡ್ನ ಆಸ್ಪತ್ರೆಕ್ ಕೂಟ್ವ. ಇಕ್ಕಿಕ್ಕ ಮನೆಲ್ ಪೆರಿಗೆ ಮಾಡ್ವದ್ ದುಂಬಾ ಕಮ್ಮಿ. ಮಿಂಞಲೇ ಆರಿವಿಕೆಮಾಡ್ನ ದಿನತ್ ಒಂದ್ ದಂಡ್ ದಿನ ಅಪ್ಪರಿಪ್ಪರ ಆಯಿತ್ ಕುಂಞಿನ ಪೆರ್ವ. ಕ್ಣ್ಣ ಕುಂಞಿ ಪುಟ್ಟ್ಚೇಂಗಿ ತೋಕ್ ಎಡ್ತಿತ್ ಉತ್ತರಕ್ ಮೂಡಾಯಿತ್ ತಿತ್ತ್ಬೊಡಿ ಬೆಪ್ಪದ್, ಮೂಡಿ ಕುಂಞಿ ಪುಟ್ಟ್ಚೇಂಗಿ ತಳಿಯ ಕೊಟ್ಟ್ವದ್ ಪಂಡೇತ ಪದ್ದತಿ. ಇಂದ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆಲ್, ನರ್ಸಿಂಗ್ ಹೋಂಲ್ ಪೆರಿಗೆ ಆಪಾನಗುಂಡ್ ಈ ಪದ್ದತಿ ಇಲ್ಲತಾಯಿತ್. ಕೊಡವಡಲ್ಲಿ ಕ್ಣ್ಣ ಕುಂಞಿ, ಮೂಡಿ ಕುಂಞಿಕ್ ಸಮಾನತೆ ಉಳ್ಳಾನಗುಂಡ್ ಏದ್ ಕುಂಞಿಯಾನಕೋ ಒರೇ ಭಾವನೆಲ್ ಇಪ್ಪದ್ ಕಂಡ್ಬಪ್ಪ. ಆಚೇಂಗಿ ಸುರೂವೆತ ಕುಂಞಿ, ಕ್ಣ್ಣ ಕುಂಞಿ ಆಂಡೂಂದ್ ದುಂಬಾ ದಂಪತಿಯ ಬಯಂದಿತಿಪ್ಪ. ಅಪ್ಪವ್ವ, ಮಾಂವ ಮಾಂವಿ ಕೂಡ್ನನನೆ ಮನೆಕಾರಳೂ ಅದ್ನೇ ಕಾತಂಡಿಪ್ಪ. ಅಪ್ಪವ್ವಂಗ ಆಸ್ಪತ್ರೆಲ್ ಸ್ವೀಟ್ಸ್, ಚಾಕಲೇಟ್ ಬೆಚ್ಚಿತಿಪ್ಪ. ಕುಂಞಿ ನೋಟ್ವಕ್ ಬಪ್ಪವು ಸಹ ಪೂವ್, ಚಾಕಲೇಟ್ ಇನ್ನತಾನ ಪ್ರೀತಿಲ್ ಕೊಂಡ್ಪೋಯಿತ್ ಕುಂಞಿನ, ಅಪ್ಪವ್ವನ ಅಭಿನಂದಿಚಿಡ್ವ. ಸ್ವಂತಕಾರ, ಸ್ನೇಹಿತಂಗ, ಪೋನ್, ಮೊಬೈಲ್, ಈ-ಮೇಲ್ಲೂ ಶುಭಾಶಯ ಬಯಂದವ.
ಸೂತಕ:
ಪ್ರತಿಯೋರ್ ಒಕ್ಕತ್ ಪುಟ್ಟ್-ಚಾವುಕ್ ಸೂತಕ(ಪೊಲೆ) ಎಣ್ಣುವದ್ ಉಂಡ್. ಅನ್ನನೆ ಆಸ್ಪತ್ರೆಲ್ ಇಲ್ಲೆ ಮನೆಲೇ ಕುಂಞಿ ಪುಟ್ಟ್ನಕ ಆ ಒಕ್ಕತ್ ಏಳ್ ದಿನಕೆತ್ತಣೆ ಸೂತಕ ಇಪ್ಪ. ಅದ್ನ ಕಡ್ಡಾಯವಾಯಿತ್ ಪಾಲನೆ ಮಾಡ್ವ. ಈ ಸಮಯತ್ ನಲ್ಲ ಕಾರ್ಬಾರ್ ಏದ್ನೋ ಮಾಡುಲೆ. ದೇವಸ್ಥಾನತ್ರ ಒಳ್ಕ್ ಪೋಪಕ್ಕಾಗ. ಮಂಗಲತ್ ಮೂಹೂರ್ತ ಮಂಟಪಕ್ ಪತ್ತ್ವಕಾಗಂದ್ ಉಂಡ್. ಇಂದ್ ಅದೆಲ್ಲ ಚೆನ್ನ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸಡ್ಲ ಆಯಿತೂ ಸೂತಕತ್ನ ಆಚರಿಚಿಡ್ವ. ಕುಂಞಿ ಪುಟ್ಟಿತ್ ಏಳನೇ ದಿನತ್ ಮಡಿವಾಳನ ಕಾಕಿತ್ ಕಾರ (ಉಬ್ಬೆಕ್ ಇಡ್ವ ರಾಸಾಯನಿಕ ಪೊಡಿರ ಮಿಶ್ರ) ನೀರ್ ತಳ್ಚಿತ್ ಮನೆನ ಶುದ್ದ ಮುದ್ರಿಕೆ ಮಾಡಂಡು. ಅಲ್ಲಿಕ್ ಸೂತಕ ನೀಂಗುವ.
ಕುಂಞಿ ಪುಟ್ಟ್ನದು ಆಸ್ಪತ್ರೆಂಜ, ಪುರಸಭೆ, ನಗರಪಾಲಿಕೆ, ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯಿತಿ ಇನ್ನತ ಏದೇಂಗೋರ್ ಇಲಾಖೆಂಜ ಪುಟ್ಟ್ನ ಸರ್ಟಿಫೀಕೇಟ್ ಪಡ್ಂದವಂಡು. ಇದ್ ಜೀವಮಾನ ಇಡೀಕ್ ಬೋಂಡ್ಯ ಅವಶ್ಯ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ಆಯಿತಿಪ್ಪ. ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ಜಾತಕ ನೋಟಿತ್ ಪುಟ್ಟ್ನ ನಕ್ಷತ್ರ, ರಾಶಿ, ಗಣಕೂಟ ಇನ್ನತಾನ ದಾಖಲೆ ಮಾಡಿ ಬೆಚ್ಚವಂಡು. ಜಾತಕ, ರಾಶಿ ನೋಟ್ಚಿಟ್ಟ ಪ್ರಕಾರ ಕುಂಞಿಕ್ ಇನ್ನತದೇ ಅಕ್ಷರತ್ರ ಪೆದ ಇಡಂಡೂಂದ್ ತೀರ್ಮಾನ ಮಾಡಿತ್ ಪೆದತ್ನ ತೇಡುವ. ಸುಮಾರ್ ಜನ ಬಲ್ಯ ಪುಸ್ತಕ ಅಂಗಡಿಕ್ ಪೋಯಿತ್ ಕುಂಞಿರ ಪೆದ ಬುಕ್ಕ್ ಕೊಂಡ್ಬಂದಿತ್ ತೇಡುವ. ಅಲ್ಲತೆ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ಲ್ ಕುಂಞಿ ಪೆದತ್ರ ಸೈಟ್ಲ್ ತೇಡಿ ಪುಡ್ಚಿತ್ ಪೆದ ಕಂಡ್ಪುಡಿಪ. ಇಕ್ಕತ್ರ ಆಧುನಿಕತೆರ ಪೆದಕ್ ಸರಿಯಾನ ಸಂಖ್ಯಾಶಾಸ್ತ್ರ ಬಲ ನೋಟ್ವ, ಕೇಳಿ-ಕೀರ್ತಿಲ್ ಬಾಳಿ ಬದ್ಕ್ವ ಭವಿಷ್ಯ ನೋಟುವ. ಪೆದ ಆಕರ್ಷಣೆಲ್ ಇರಂಡು, ಕಾಕ್ವಕ್ ಚಾಯಿ ಇರಂಡೂಂದ್ ಸುಮಾರ್ ರೀತಿ ನೀತಿ ನೋಟಿತ್ ಕುಂಞಿಕ್ ಪೆದ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ. ಕೊಡವಳೂ ತಂಗಡ ಪೆರಿಯಯಿಂಡ ಮೂಲ ಪೆದತ್ನ ಬುಟ್ಟಿತ್ ಬೋರೆ, ಪುದಿಯ ಪೆದ ಬೆಚ್ಚವ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಇಂದ್ ಕಾಂಬ. ಕೆಲವು ಮಕ್ಕಕ್ ಪುದಿಯ ಪೆದವೂ ಕೊಡವ ಪೆದವೂ ಕೂಡಿತಿಪ್ಪನೆಕೆ ಪೆದ ಬೆಪ್ಪದುಂಡ್. ಕೊಡವಡ ಪೆದತ್ ಕ್ಣ್ಣ ಕುಂಞಿಕ್ ಅಪ್ಪಯ್ಯ, ಚಂಗಪ್ಪ, ಮುತ್ತಣ್ಣ, ಪೂಣಚ್ಚ, ಪೂವಯ್ಯಂದೋ, ಮೂಡಿ ಕುಂಞಿಕ್ ಪೊನ್ನಮ್ಮ, ಕಾವೇರಮ್ಮೆ, ಗಂಗಮ್ಮ, ನೀಲಕ್ಕಿ, ಪೊನ್ನಕ್ಕಿ, ಚೋಂದಕ್ಕಿಂದೋ ಮೂಲ ಪೆದ ಇಕ್ಕತ ಮಕ್ಕಕ್ ಬಂದಂಡಿಲ್ಲೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಬದಲಾವಣೆ ಎಣ್ಣುವದ್ ಪೆದಕೂ, ನಡ್ಪುಕೂ, ಆಚರಣೆಕೂ ಬಂದ್ಪೋಯಿತ್. ಜನ ನಲ್ಲ ಭವಿಷ್ಯತ್, ಬರ್ಕತ್ತ್ಲ್ ನಂದಾಯಿತ್ ಬಾಳಿ ಬದ್ಕ್ನಕ ಮದೀಂದ್ ಪೋಯಂಡುಂಡ್.
ಕುಂಞಿರ ಆರೈಕೆ:
ಕುಂಞಿರ ಆರೈಕೆಲ್ ವಾತಾವರಣತ್ರ ಉಷ್ಣಾಂಶ ನೋಟಿಯಂಡ್, ಬೆಕ್ಕೆಲ್, ಶೀತ ಪುಡಿಕತನಕೆ, ಮಟ್ಟ್ ಧೂಳ್ ಕುಂಞಿಕ್ ಬೂವತನಕೆ ಎಚ್ಚರ ವಹಿಸಿಯಂಡ್ ಆರೈಕೆ ಮಾಡ್ವದ್ ಮುಖ್ಯ. ಕುಂಞಿಕ್ ಕುಡಿಪ ಎದೆಪಾಲ್ ಕಮ್ಮಿ ಆಕತನೆಕೆ, ಇಲ್ಲೆ ಪಾಲ್ ಏರ ಆಕತನಕೆ ನೋಟಿಯೋಂಡು. ಕುಂಞಿನ ಪೊಲಾಕ ಬೆದ್ ಬಂದದು, ಎಣ್ಣೆ ತೇಚಿತ್ ಒಯಿ ಬೆಕ್ಕೆ ನೀರ್ಲ್ ಕುಳ್ಪ್ಚಿಡಂಡು. ಪಂಡ್ ಕೈ ಎಣ್ಣೆ, ತೆಂಗೆಣ್ಣೆ(ತೆಂಙಣ್ಣೆ)ಲ್ ಕುಂಞಿನ ಮಾಲೀಶ್ ಮಾಡ್ವಂಜತ್. ಇಕ್ಕ ಅಂಗಡಿ ಕ್ಟ್ಟ್ವ ಜಾನ್ಸನ್ರನ್ನತ ಸುಮಾರ್ ಬಗೆರ ಪೊಡಿ, ಆಯಿಲ್, ಬಟ್ಟೆ ಬರೆಲ್ ಮಾಲೀಶ್ ಮಾಡ್ವ. ಮೇಲ್ಲ್ ನೀರ್ ಪಸೆ ಚೂರೂ ಇಲ್ಲತನೆಕೆ ಬಟ್ಟೆಲ್ ತ್ಟಿ ಎಡ್ಕಂಡು. ಮಳೆಗಾಲತ್ ಅವ್ವ ಕುಂಞಿರ ಕೋಂಬರೆಲ್ ಅಗ್ಗಿಷ್ಟಿಕೆ ಬೆಪ್ಪದೂ ಅವಶ್ಯ. ಕುಂಞಿ ಎಕ್ಕಲೂ ಅವ್ವಂಡ ಎಡತೆ ಬರಿಲ್ ಬುದ್ದವಕ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಂಡು. ಬುದ್ದವ ಕೋಂಬರೆಕ್ ಗಾಳಿ, ಬೊಳಿರ ಸೌಕರ್ಯ ಚಾಯಿಲ್ ಇರಂಡು. ಕುಂಞಿನ ಪದತ್ರ ಬಟ್ಟೆ ಹಾಸಿತ್ ಇಲ್ಲೆ ಅನುಕೂಲ ನೋಟಿತ್ ಇಕ್ಕತ್ರ ರೆಡಿಮೇಡ್ ಬೆಡ್ಲ್ ಬುದ್ದಾಕ್ವದೂ ನಲ್ಲದ್. ಉಚ್ಚಾಟ್ನಕ, ತೂರ್ನಕ ತಡ್ಪನ್ನತ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಕೂಡ್ನ ತರಾವರಿ ಕುಂಞಿ ಬುದ್ದವ ಕಡಿಕೆ ಉಂಡ್. ಇನ್ನತಾನ ತಂಗಡ ಅನುಕೂಲಕೊತ್ತ್ ಬಳಸಲು. ಇಲ್ಲೆ ಮನೆರ ಪಳಿಯ ಬಟ್ಟೆಲೂ, ಕುಂಞಿನ ಬುದ್ದಾಕಿತ್ ಆರೈಕೆ ಮಾಡಲು.
ಕುಂಞಿ ಬೊಳ್ಂದನೆಕೆ/ಬಲ್ಯದಾನನೆಕೆ ಚೆನ್ನ ಬಲ ಉಳ್ಳ ಪುಷ್ಟಿರ ತೀನಿ ಕೊಡ್ಕಂಡು. ಕುಳ್ಪ್ಚಿಟ್ಟಿತಾನದು ಚನ್ನಂಗ್ ಬೆಲ್ಲ, ನೆಯ್ಯಿ, ನಲ್ಲಮಳು ಪೊಡಿನ ಮಿಶ್ರ ಮಾಡಿತ್ ತಿಂಬ್ಚಿಡ್ವ. ಕುಂಞಿರ ರಕ್ಷಣೆಕ್, ಬೊಳ್ಚೆಕ್, ಕಾಹಿಲ ತಡ್ಪ ಶಕ್ತಿಕ್ ಇಕ್ಕತ್ರ ಎಲ್ಲಾ ಇಂಜೆಕ್ಷನ್ ಮದ್ದ್ನ ಸಮಯಕ್ ಸರಿಯಾಯಿತ್ ಕೊಡ್ಪಾನ ಮಾಡಿಯೋಂಡು. ಇಂಜಕ ಬೇಂಬು, ಜಾಯಿಕಾಯಿ ಅರ್ತಿತ್ ಕೊಡ್ಕಲು. ಅವ್ವಂಡ ಮೊಲೆ ಪಾಲ್ ಸುಮಾರ್ ಸಮಯಕೆತ್ತಣೆ ತಪ್ಪ್ಚಿಡ್ವಕ್ಕಾಗ. ಮನೆಲ್ ವಾತಾವರಣ ಬೆಕ್ಕೆ ಇಪ್ಪನೆಕೆ ಮಾಡಿತ್ ಕುಂಞಿನ ಕುಳ್ಪ್ಚಿಟ್ಟಿತ್ ಬೊಳ್ತ ಬಟ್ಟೆ ಇಲ್ಲೆ ಚೇಲೆ ಮುಂಡ್ನ ಕೈಕ್ ಸುತ್ತಿತ್ ತಿತ್ತ್ ಶಾಖಕ್ ಕಾಟಿತ್ ಬಿಸಿ ಮಾಡಿತ್ ಕುಂಞಿರ ಮೇಲ್ಕ್ ಮೆಲ್ಲೆ ಮೆಲ್ಲೆ ಬೆಚ್ಚಿತ್ ನೀರ್ ಪಸೆನೆಲ್ಲ ಎಡ್ಪ. ಕುಂಞಿರ ಕೆಮಿಕ್ ಮೂಕ್ಕ್ ಬಟ್ಟೆರ ತಿರಿ ಮಾಡಿತ್ ನೀರ್ ಪಸೆ ಎಡ್ಕಂಡು. ಕಾಡ್ಯತ್ರ ನೆತ್ತಿಕ್ ಕುರಿ ಇಟ್ಟಿತ್, ಮೂಡ್ಲೋರ್ ದೃಷ್ಟಿಚುಕ್ಕಿ ಇಡಂಡು. ಉಂಡೇಂಗಿ ನೊಕ್ಕಿ, ಬಂದ ಪೊಗೆ ಕಾಟಿತ್ ಬುದ್ದಾಕ್ವ. ನಗರತ್ ತಿತ್ತ್ಕಂಡ, ಶಾಖ ಕ್ಟ್ಟತಾಂಗ್ ಆಪಚ್ಚಕ್ ಬೆಕ್ಕೆಲ್ ಬೆಪ್ಪ ಸೌಕರ್ಯ ಮಾಡ್ವ. ನೊಕ್ಕಿರ, ಬಂದತ್ರ ಬದಲ್ ಅಂಗಡಿರ ಸಾಂಬ್ರಾಣಿ ಪೊಗೆ ಇಡಂಡು. ಅಲ್ಲತೆ ಇದ್ಂಡ ಬದಲ್ಕ್ ಬೋರೆ ಬೋರೆ ಸುಮಾರ್ ಸಾಧನ ಸೌಕರ್ಯ ಬಂದ್ಟಿತ್. ಕುಂಞಿಕ್ ತಿಂಗ ದುಂಬ್ನದು ಎಣ್ಣ್ನಕ ನುಪ್ಪದನೇ ಇಲ್ಲೆ ಅರ್ವದನೇ ದಿನತ್ರ ಒಳ್ಲ್ ಪೆದ ಇಡ್ವ. ಒಂದೋ ಮೂಂದ್ ತಿಂಗತ್ ಇಲ್ಲೇಂಗಿ ಅಂಜಿ ತಿಂಗತ್ ಪೆದ ಇಡಂಡು. ಸಮ ತಿಂಗತ್ ಪೆದ ಇಡ್ವಕ್ಕಾಗ. ಇಕ್ಕ ನಾಳ್, ಅನುಕೂಲ ನೋಟಿತ್ ನಲ್ಲ ದಿನ ಕುಂಞಿನ ತೊಟ್ಟ್ಕ್ ಇಡ್ವ.
ನಾಡ್ಲ್ ಕುಂಞಿರ ಕೆಲಕ್ ಪೊಲಾಕ ಕೈಪಕೆ ಸುಳಿ ತೊಪ್ಪುರ ರಸತ್ನ ಕೊಡ್ತಿತೂ, ಕಣ್ಣ್ಕ್ ಕಚ್ಚುಂಡೆ ಸುಳಿ ತೊಪ್ಪುರ ರಸತ್ನ ಪುಂಡಿತೂ, ಕಣ್ಣ್ಕ್ ತೋರಳೆ ತೊಪ್ಪು ರಸ ಬೂಕಿತೂ, ಪಣಮದ್ದ್ ತೊಪ್ಪುರ ಪುಟ್ಟ್ ಮಾಡಿತ್ ತಿಂಬಕ್ ಕೊಡ್ಪ. ಬೇಂಬು, ಜಾಯಿಕಾಯಿ ಅರ್ತಿತ್ ಕೊಡ್ಪ. ನಗರತ್ ತರಾವರಿ ಮದ್ದ್ ಮರತ್ರ, ಇಂಜೆಕ್ಷನ್ರ ಆರೈಕೆ ಆಸ್ಪತ್ರೆಕಾರಡ ಸಲಹೆ ಪ್ರಕಾರ ನಡ್ಪ. ಆಸ್ಪತ್ರೆಕಾರಳೇ ಮನೆಕೂ ಬಪ್ಪದೂ ಉಂಡ್. ಕುಂಞಿ ಬೊಳಂದಿತ್ ಕಾಲ ದುಂಬ್ವದು ಪುಟ್ಟ್ನ ನಮ್ಮೆ ಮಾಡಂಡು. ಕುಂಞಿರ ಬರ್ತ್ಡೇಕ್ ಇಕ್ಕಿಕ್ಕ ಸ್ವಂತಕಾರ, ಬೆಂದುವಳ, ಸ್ನೇಹಿತಳ ಪಕ್ಕ ಕಾಕ್ಚಿಡ್ವ ಪದ್ದತಿ ನಡ್ಂದಂಡುಂಡ್. ಮಕ್ಕಡ ‘ಬರ್ತ್ಡೇ’ಲ್ ಮಕ್ಕ ಮರಿಯಳಲ್ಲತೆ ಬಲ್ಯವು ಕೂಡಿತ್ ಚೆರಿಯ ಊಟೋಪಚಾರ ಮಾಡ್ವ. ಎರ್ಚಿ, ಕಳ್ಳ್ರ ಗೌಜಿಯೂ ಕೂಡಿತಿಪ್ಪ. ಮಕ್ಕಕ್ ಬರ್ತ್ಡೇ ದಿನ ಸ್ಕೂಲ್ಲ್ ಕೂಟ್ಕಾರ ಮಕ್ಕಕ್, ಉಪಾದ್ರಿಯಕ್ ಬರ್ತ್ಡೇ ಸ್ವೀಟ್ಸ್ ಕೊಡ್ಕಂಡು. ಮನೆಲ್ ಬರ್ತ್ಡೇ ಮಾಡ್ನಾನ ಎಣ್ಣಂಡೂಂದೆಲ್ಲಾ ಪುರ್ಡ್ ಇಪ್ಪ. ಬದ್ಕ್ರ ಪ್ರತಿಯೋರ್ ಕ್ಷಣವೂ ಮುಖ್ಯಾಂದ್ ಎಣ್ಣವಾತ್ ಬರ್ತ್ ಡೇ ಆಚರಣೆಯೂ ಕೂಡಿಪೋಯಿತ್.
ಮಕ್ಕಡ ಆರೈಕೆರ ಕೂಡೆ, ಮಂಗಲಾನ ದಂಪತಿಯಡ ಮಂಗಲಾನ ನಾಳ್ರ ದಿನಾಚರಣೆ-ವೆಡ್ಡಿಂಗ್ ಅನಿವರ್ಸರಿನೋ ಮಾಡಿಯೋಲು. ಅದೂ ಕೂಡ ಬದ್ಕ್ಲ್ ಪೇರ್ತ್ ಮುಖ್ಯಪಟ್ಟ ದಿನ ಆಯಿತಿಪ್ಪ. ಸುಮಾರ್ ದಂಪತಿಯ ಈ ಆಚರಣೆನ ವಿಶೇಷಪಟ್ಟಿತ್ ಮಾಡ್ವ. ಪಂಡೇತ್ರವು ಪುಟ್ಟ್ನ ದಿನ, ಮಂಗಲಾನ ದಿನ ಇನ್ನತಾನ ಗೇನ ಬೆಚ್ಚಿತ್ ಆಚರಿಚಿಟ್ಟ್ಲೇಂಗೂ ಇಂದೇತ್ರ ಜನಾಂಗ ಅದ್ನ ಪಾಲನೆ ಮಾಡಿಯಂಡ್ ಉಂಡ್. ಇದೆಲ್ಲಾ ಬಯತಾನ ಪೆರಿಯಯಿಂಗಕ್ ಕುಸಿ ಆಯಿಲೇಂಗಿಯೂ ಇಂದೇತ್ರ ಮಕ್ಕ ಮರಿಯಕ್ ಅವಶ್ಯ ಉಳ್ಳದ್. ಅವು ಏರ ಗೌಜಿಲ್ ಇನ್ನತ ಆಚರಣೆನ ಮಾಡಿಯಂಡ್ ಬಪ್ಪ.
ಪೆತ್ತವಡ ಆರೈಕೆ:
ಪೆತ್ತವಡ ಆರೈಕೆಯೂ ಕುಂಞಿರ ಆರೈಕೆರನೆಕೆ ನಡ್ಪ. ಪೆತ್ತವಕ್ ನೀರ್ ಶೀತ ಆಕತನೆಕೆ, ಬೆಕ್ಕೆ ಇಪ್ಪಕ್ ಸೌಕರ್ಯ ಮಾಡ್ವ. ಅವಡ ಆರೈಕೆಕ್ ಎಲ್ಲಾ ಮನೆಲೂ ಓರ್ ಆರೈಕೆ ಅರ್ಂಜ ಪೊಣ್ಣಾಳ್ನ ಪಣಿಕ್ ಆಕಿಯವ. ತಡಿಕ್ ನಂಜಾಕತನೆಕೆ ಎಲ್ಲಾ ರಕ್ಷಣೆಕ್ ಮದ್ದ್, ಇಂಜೆಕ್ಷನ್ ಕೊಡ್ಪ. ಪೆತ್ತವಕ್ ಆರೈಕೆಲ್, ಪೊಲಾಕ ಪದ ಪದತ್ರ ಒಟ್ಟಿ, ಪುಟ್ಟ್, ಅದಂಗ್ ನೆಯ್ಯಿ, ಚನ್ನಂಗ್ ನಲ್ಲ ಮಳುಪೊಡಿ ಇಟ್ಟಿತ್ ತಿಂಬಕ್ ಕೊಡ್ಪ. ಪೊಲಾಕ ಪಿಂಞ ಬೈಟಾಪಕ ದಿನಕ್ ದಂಡ್ ಕುರಿ ಮೇಲ್ಕ್ ಎಣ್ಣೆ ತೇಚಿತ್ ಬಿಸಿ ನೀರ್ಲ್ ಕುಳಿಪುಚಿಡುವ. ಮಜ್ಜಣಕ್ ಬೈಟೆಕ್ ಬಿಸಿ ಬಿಸಿಯಾನ ಬಾಕೂಳ್, ನೆಯ್ಯ್, ನಲ್ಲಮಳು ಪೊಡಿ ಪಿಂಞ ತಿಂಬಕ್ ಈರುಳ್ಳಿ ಕಂಡೆ ಕೊಡ್ಪ. ಕೈಪುಳಿ ಬೇವ್ಚಿಟ್ಟಿತ್ ಪಜ್ಜಿ ಮಾಡಿತೂ ತಿಂಬ್ ಚಿಡ್ವ. ಕೆಲವು ಭಾಗತ್ ಪನ್ನಂದ್ ದಿನ ಕಯಿಂಜದು ಕೋಳಿ ನೆಕ್ಕಿತ್ ಶಾಸ್ತ್ರ ಮಾಡುವ. ಅವ್ವಂಗ್ ನರ್ವೀಸ ರಸ ಕೊಡ್ಪ. ನಂಜಾಕತನ್ನಕೆ ಬೋರೆ ನಾಡ್ಕಂಡೆರ ರಸತ್ನೋ ಕುಡಿಪ್ಚಿಡ್ವ. ಬೈಟಾಪಕ ಚೆನ್ನ ಚೆನ್ನ ಕಳ್ಳ್ನೋ ಕುಡ್ಪ್ಚಿಡ್ವ. ತರಕಾರಿಲ್ ಕೈಪಕೆ ಬರ್ತದ್, ತೊಪ್ಪು ಬರ್ತದ್ ಕೊಡ್ಪ. ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ಕೊರಿಯರ್ಚಿ ಬರ್ತಾನ ಚನ್ನ ಚನ್ನಂಗ್ ಕೊಡ್ಪ. ಪೆತ್ತವಳ ಸುಮಾರ್ ಅರ್ವದ್ ದಿನಕೆತ್ತಣೆ ಇಲ್ಲೆ ಪೆದ ಇಡಣೆ ಅಥವಾ ನೀರ್ ಎಡ್ಕಣೆ ಎಕ್ಕಲೂ ಬಿಸಿ ನೀರ್ಲ್ ಕುಳ್ಪ್ಚಿಡ್ವ. ನಾಡ್ಲ್ ಪೆತ್ತವಳ ಎಣ್ಣೆ ತೇಚಿತ್ ಕುಳ್ಪ್ಚಿಡ್ವ. ಪೆತ್ತವಡ ಕೆಲ ಬಣ್ಣ ಇಂಜಕ ಅದ್ನ ಚುರ್ಕ್ವಕ್ ಬಟ್ಟೆ ಕಟ್ಟ್ವ. ಕೆಲತ್ ಚುರ್ಂಗ್ನ ಕಲೆ ಆಯಿಟಕ ಅದ್ನ ಎಡ್ಪಕ್ ಆಸ್ಪತ್ರೆ ಮದ್ದ್, ನಾಡ್ಮದ್ದ್ ಕೊಡ್ಪ. ಆಪಚ್ಚಕ್ ಬೆಕ್ಕೆಲ್ ಮೇಲ್ನ ಆತಿತ್, ಇಪ್ಪಕ್ ನೋಟಿಯವ. ಬುದ್ದವ ಕೋಂಬರೆಲ್ ನೊಕ್ಕಿ ಪೊಗೆ, ಬಂದ ಪೊಗೆ ಕಾಟ್ವ. ಅನ್ನನೆ ಕೆಲತ್ ಗಾಯ ಒಣಂಗ್ವಕ್ ಪಚ್ಚೆ ಮಂಜತ್ರ ರಸ ಪಿಂಞ ಕೈಪುಳಿ ರಸತ್ನ ದಿನಕ್ ಓರ್ ನೇರ ಓರ್ ಚಮಚತ್ರನೆಕೆ ಮೂಂದ್ ದಿನ ಕೊಡ್ಪ.
ಇಂದೇತ್ರ ಆರೈಕೆಲ್ ನೊಕ್ಕಿ ಪೊಗೆ ಇನ್ನತದೆಲ್ಲ ಇಲ್ಲೆ. ಸಾಂಬ್ರಾಣಿ ಪೊಗೆ ಇಡ್ವ. ಇಕ್ಕತ್ರ ಪುದಿಯ ಪುದಿಯ ಆರೈಕೆರ, ಆಡಂಬರತ್ರ ಬಟ್ಟೆಲ್, ಸೌಕರ್ಯತ್ ಪೆತ್ತವು ಯೋಗಕ್ಷೇಮ ನೋಟಿಯವ. ಆಧುನಿಕ ಸೌಕರ್ಯ ಉಳ್ಳನಕೆ ಮನೆರೊಳ್ಲ್ ಬೆಕ್ಕೆಲ್ ನೇರಕ್ ಸರಿಯಾಯಿತ್ ಪುಷ್ಟಿರ ತೀನಿ ತಿಂದಂಡ್, ಎಚ್ಚರತ್ ಇಪ್ಪ. ಮನೆ ಪಣಿ ಕೆಯ್ಯತೆ ಪುರಸೊತ್ತ್ ಮಾಡಿಯಂಡ್ ಕುಂಞಿರ ಆರೈಕೆರ ಕೂಡೆ, ಅವ್ವಂಡ ತಡಿನೋ ಕಾಪಾಡಿಯವ. ಪೆತ್ತವ್ವಂಡ ತಡಿ ಇಳಿಂಜಿತಿಪ್ಪಂಗಾಯಿತ್ ತಡಿಕ್ ತ್ರಾಣ ಬಪ್ಪಕ್ ಎಕ್ಕಲೂ ಬೈಟಾಪಕ ಉಂಬಕ್ ಮುಪ್ಪಡೆ ಚೆನ್ನ ಬ್ರಾಂಡಿ ಕೊಡ್ಪ. ಅನ್ನನೆ ಪೊಲಾಕ ನೇರತೆ ಆದ್ಯತ ಚೆನ್ನ ದಿನ ಗಾಳಿ ಮದ್ದ್ಕ್ ಕಳ್ಳ್ ಬೊಳ್ಳುಳಿ, ನಂಜನಬೀಜ ಮಿಶ್ರ ಮಾಡಿತ್ ಕುಡಿಪುಚಿಡ್ವ. ಬಯ್ಯಂಜಿ ಚನ್ನ ಕಳ್ಳ್ಕ್ ಮುಟ್ಟೆ ಪಿಂಞ ತೇನ್ ಕೂಟಿತ್ ಬೊರಿಂಗೆಲಕ್ ಕೊಡ್ಪ.
ಕುಂಞಿನ ತೊಟ್ಟ್ಕ್ಡ್ವ-ನೇರೆಡ್ಪ:
ಅವಶ್ಯ:ತೊಟ್ಟ್, ಕರ್ತ ನೂಲ್, ನೆಲ್ಲಕ್ಕಿಲ್ ತೂಕ್ಬೊಳ್ಕ್, ಮುಕ್ಕಾಲಿ, ಮಂಜ, ಕುಂಕುಮ, ಪಣ್ಣ್, ಫಲ, ಪೂವ್, ಬೊಳ್ಳಿರ ಚೆರಿಯ ತೋಕ್, ಬಟ್ಟತ್ ಕೂಳ್, ಪಾಲ್, ಅಕ್ಕಿ, ನೆಯ್ಯ್, ಸಕ್ಕರೆ, ತೇನ್, ತೆಂಗೆ, ತೋರಳೆ ತೊಪ್ಪು, ಕೊಡಿಯಲಡಿಕೆ, ಚೆಂಬ್, ಮಾಲ್ ಮಟ ಇತ್ಯಾದಿ.
ಇಂದ್ ಏರ ಜನ ಕುಂಞಿಕ್ ಪೆದ ಇಡ್ವಾನ, ಪೆತ್ತವ್ವ ನೀರ್ ಎಡ್ಪಾನ ಒಂದ್ ದಂಡ್ ತಿಂಗ ಕಯಿಂಜಿತ್ ಒಕ್ಕಚೆ ಮಾಡ್ವ. ಚೆನ್ನಕಾಲಕೆತ್ತಣೆ ಮೂಡಿರ, ಕ್ಣ್ಣಂಡ ಮನೆಕಾರ ಒಕ್ಕಕಾರ ಮಾತ್ರ ಕುಂಞಿಕ್ ಪೆದ ಇಡ್ವಕ್ ಕೂಡ್ವಂಜತ್. ಅದತ್ಲೂ ಪೊಮ್ಮಕ್ಕ ಮಾತ್ರ ಕುಂಞಿಕ್ ಪೆದ ಇಡ್ವ ಇಲ್ಲೆ ನೀರೆರ್ಡ್ಪ ಸಮಾರಂಭಕ್ ಬಪ್ಪಂಜತ್. ಇಂದ್ ಕಾಗದ ಅಚ್ಚ್ ಮಾಡಿತ್ ನೂರಾರ್ ಜನಳ ಕಾಕಿಕೂಟಿತ್ ಮಂಗಲತ್ರ ಮಾದರಿಲ್ ಖರ್ಚಿ ಮಾಡ್ವದ್ ಕಾಂಬ. ಮನೆಂಜಿ ದೂರತ್ ಸಮಾಜತ್, ಕಲ್ಯಾಣ ಮಂಟಪತ್, ಹೊಟೇಲ್ ಹಾಲ್ಲ್ ಕುಂಞಿಕ್ ಪೆದ ಇಡ್ವಾನ ನಡ್ತ್ವ. ಕೊಡಗ್ಲ್ ಸುಮಾರ್ಕ್ ಇಗ್ಗ್ತಪ್ಪ ದೇವಸ್ಥಾನತ್ ಕುಂಞಿಕ್ ಪೆದ ಇಡ್ವಾನ ಮಾಡಿಯಂಡಿಪ್ಪ. ಆದ್ಯತ ಕುಂಞಿಕ್ ಪೆದ ಇಡ್ವ ಖರ್ಚ್ನ ಪಿಂಞ ಪೆತ್ತವಡ ಆರೈಕೆನ ಅಪ್ಪವ್ವನೇ ನೋಟಿಯವ. ದಂಡನೆ ಕುಂಞಿರ ಖರ್ಚ್ನ ಮಾತ್ರ ಪೆತ್ತವಡ ವಡಿಯಂಡ ಮನೆಕಾರ ಮಾಡ್ವಂಡು.
ಕುಂಞಿನ ನಲ್ಲ ಬಟ್ಟೆಲ್ ಪೊರಡಿಚಿಟ್ಟಿತ್, ತೊಟ್ಟ್ನ ಪೇರ್ತ್ ಚಾಯಿಲ್ ಚಿಂಗಾರ ಮಾಡಿತಿರಂಡು. ಪೂವ್ ಪಣ್ಣ್, ಕುಂಕುಮ, ಮಂಜಂದೂ, ಬೆಲೂನ್ ಕೂಡ್ನನಕೆ ಪುದಿಯ ಅಲಂಕಾರ ವಸ್ತು ಕೂಟಿತ್ ಅಲಂಕಾರ ಮಾಡಿತ್ ನೆಲ್ಲಕ್ಕಿರ ಬರಿಲ್ ಬೆಕ್ಕಂಡು. ಕುಂಞಿ, ಕುಂಞಿರವ್ವ ಕೂಡಿತ್ ಪೊಲಾಕ ಕುಳ್ಚಿ ತಳ್ಚಿತ್ ಮನೆಂಜ ನೇರ ಗಳಿಗೆ ನೋಟಿತ್ ಕುಂಞಿ ಪೆದ ಇಡ್ವ ಜಾಗಕ್ ಪೋಕಂಡು. ಸುಮಾರ್ ಕಡೆ ಪೊಲಾಕ ಅವ್ವ ಕುಂಞಿನ ಪಕ್ಕತ್ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ ಕೂಟಿಯಪೋಯಿತ್ ಪೂಜೆ ಮಾಡ್ಚಿಟ್ಟಂಡ್ ಬಪ್ಪ. ಕುಂಞಿರವ್ವ ನಲ್ಲ ಬಟ್ಟೆಲ್, ಮಾಲ್ಮಟ ಇಟ್ಟಿತ್ ಪೊರ್ಡಂಡು. ಕ್ಣ್ಣ ಕುಂಞಿ ಆನಕ ಕೈಕ್, ಕಾಲ್ಕ್ ಅರೆಕ್ ಕರ್ತನೂಲ್ ಕೆಟ್ಟಂಡು, ಮೂಡಿ ಕುಂಞಿಕ್ ಕೈಕ್ ಮಾತ್ರ ಕರ್ತ ನೂಲ್ ಕೆಟ್ಟ್ವ. ಕುಂಞಿರ ತೊಟ್ಟ್ಕ್ ಮಡಿ ಬಿರ್ಚಿತ್ ಅಲಂಕಾರ ಮಾಡುವ. ನೆಲ್ಲಕ್ಕಿಲ್ ತೂಕ್ಬೊಳ್ಕ್, ಮುಕ್ಕಾಲಿಲ್ ತಳಿಯತಕ್ಕಿ ಬೊಳ್ಚತ್ನೊ ಕತ್ತ್ಚಿಟ್ಟ್ತಿಪ್ಪ. ಬೊಳ್ಚ ಮಸಿನ ಕಾಡ್ಯ ಮಾಡಿತ್ ಕುಂಞಿರ ಕಣ್ಣ್ಕ್ಇಡ್ವ. ಇಲ್ಲೇಂಗಿ ಅಂಗಡಿ ಕಾಡ್ಯತ್ನೋ ಬಳಸುವ. ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ಚಾಕತ್ತಿನೊ, ಮೂಂದ್ ಕೊಡಿಯಲೆ, ಅಡಿಕೆನೊ ಮುಕ್ಕಾಲಿಲ್ ಬೊಳ್ಚತ್ರ ಪಕ್ಕ ಬೆಕ್ಕಂಡು. ಅಲಂಕಾರ ಮಾಡ್ನ ತೊಟ್ಟ್ನ ಪಲಂಬ್ಲ್ ಉತ್ತರ ದಕ್ಷಿಣ ದಿಕ್ಕ್ಲ್ ಬೆಕ್ಕಂಡು. ಕೂಡೆ ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕ್ಕ್ ಚಾಯಿ ಪಲಿಯತ್ನ ಇಲ್ಲೆ ತಗ್ಗ್ರ ಸ್ಟೂಲ್ನ ಬೆಚ್ಚಿತ್ ಕುಂಞಿರವ್ವನ ಅಳ್ಪ್ಚಿಡ್ವ. ಪೆರಿಯವು ಪಕ್ಕತ್ ಬೆಚ್ಚ ಕುರ್ಚಿಲೋ, ಸೋಫಾತ್ಲೋ ಆಳ್ತವಲು.
ಪೆರಿಯ ಪೊಮ್ಮಕ್ಕ, ಕುಂಞಿಕ್ ಪುಡಿಕಲ್ಲ್ ಶಾಸ್ತ್ರ ಮಾಡಿತ್ ಪೆದ ಇಡ್ವ. ಕುಂಞಿಕ್ ಪೆದ ಇಡ್ವ ಮುಖ್ಯಪಟ್ಟ ಕ್ರಮತ್ನ ಕುಂಞಿರವ್ವಂಡ ಅವ್ವ(ಅಜ್ಜಿ) ನಡ್ತ್ವ. ಅವ್ವ ಇಲ್ಲೇಂಗಿ ಸ್ವಂತಕಾರ ಬಯತಾನವು ಮಾಡಲು. ಕೂಡೆ ಬೋರೆ ಪೊಮ್ಮಕ್ಕ ಕೈ ಕೂಡುವ. ಕಲ್ಲ್ನ ಬೊಳ್ತ ಬಟ್ಟೆಲ್ ಸುತ್ತಿತ್ ಕಲ್ಲ್ನ ಒಮ್ಮ, ಕುಂಞಿನ ಒಮ್ಮ ಇನ್ನನೆ ಮೂಂದ್ ಕುರಿ ಕುಂಞಿನ ತೊಟ್ಟ್ಕೂ, ಕಲ್ಲ್ನ ಮೂಂದ್ ಕುರಿ ತೊಟ್ಟ್ಕೂ, ನೆಲತೂ, ಬೆಚ್ಚಿತ್ ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ಪೆದ ಇಡ್ವಾನ ಮಾಡ್ವ. ಇನ್ನನೆ ಕಲ್ಲ್ನ ಉರ್ಟಿತ್ ಕುಂಞಿಕ್ ಪೆದ ಇಡ್ವ. ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ಗೊತ್ತ್ ಮಾಡ್ನ ಪೆದತ್ನ ದಂಡ್ ಕುರಿ ಎಣ್ಣಿತ್ ಪಾಲ್ ಕೂಳ್ ಉಂಬಕ್ ಏಳ್ಂದ್ ಎಣ್ಣ್ವ. ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ಪೆರಿಯ ಮುತ್ತೈದೆ ಇಲ್ಲೆ ಕುಂಞಿರವ್ವ ಓರ್ ಬಟ್ಟತ್ ಕೂಳ್, ಪಾಲ್, ನೆಯ್ಯ್, ಸಕ್ಕರೆ, ತೇನ್ ಎಲ್ಲಾ ಕೂಟಿತ್ ನೆಯಿಂಙನೆ ಮಾಡಿತ್ ಅರ್ತಿತ್ ಬೆಚ್ಚಾನ, ಇಲ್ಲೇಂಗಿ ಇಂದೇತ್ರ ಪೇಟೆ ಪೋಡಿನ ಕಲಕಿತ್ ನೆಲ್ಲಕ್ಕಿರಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವಕ್ ಮೂಡ್ ಮಾಡಿತ್ ಅಳ್ತಂಡ್ ತಾಂಡ ಮಡ್ರ ಮೇಲೆ ಕುಂಞಿನ ಬುದ್ದಾಕಿಯಂಡ್ ತಿಂಬ್ಚಿಡ್ವ. ಸುರೂಲ್ ಪಾಲ್ರ ಪೆರೆನ ಕುಂಞಿರ ಬಾಯಿಕ್ ಮೂಂದ್ ಕುರಿ ತೀತಂಡು. ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ಮುತ್ತೈದೆಯ ಕುಂಞಿನ ತೊಟ್ಟ್ಕ್ಟ್ಟದು ಬಾಕಿ ಪೊಮ್ಮಕ್ಕ ಕುಂಞಿಕ್ ಆಶೀರ್ವಾದ ಮಾಡಿತ್ ಜೋ..ಜೋ..ಎಣ್ಣಿತ್ ತೊಟ್ಟ್ನ ಜೂಕಿತ್ ಕುಂಞಿರ ಕೈಕ್ ತೊಟ್ಟ್ ಪಣ ಕೊಡ್ಪ. ಇದೆಲ್ಲ ಪೊಮ್ಮಕ್ಕ ಮಾಡೋ ಕೆಲಸ. ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ಪೆತ್ತವಕೂ ಕುಂಞಿಕೂ ಆರತಿ ಎಡ್ಪದುಂಡ್.
ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ಪೊಮ್ಮಕ್ಕ ಗಂಗಾಪೂಜೆ ಮಾಡಿತ್ ನೀರ್ ಎಡ್ತಬಪ್ಪಕ್ ಪೊರಡ್ವ. ಆ ನೇರತ್ ಸುರೂಕ್ ಕುಂಞಿನ ತೊಟ್ಟ್ಂಜಿ ಕ್ದಕ್ ಉರ್ಟಿತ್ ಕಳಿಪಕ್ ಬುಡ್ವ. ಕುಂಞಿನ ಅಕ್ಕಲೇ ನೆಲತ್ ಉರುಂಡ್ವಕ್ ಬುಡ್ವೊ. ಪೆತ್ತವ್ವಂಗ್ ನೀರೆಡ್ಪ ಪದ್ದತಿಲ್ ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ನಾಲಂಜಿ ಮುತ್ತೈದೆಯ ಕೂಡಿಯಂಡ್ ಅಕ್ಕಿ, ತೆಂಗೆ, ತೋರಳೆ ತೊಪ್ಪು, ಕೊಡಿಯಲಡಿಕೆ, ಚೆಂಬಾಯಿತ್ ಕಣತ್ತರೆರ ಪಕ್ಕ ಪೋಪ. ನಗರತ್ ಕಣತರೆ, ನೀರ್ ಇಲ್ಲೇಂಗಿ ಬರಿಲ್ ಬಕೆಟ್ಲ್ ನೀರ್ ಬೆಚ್ಚಿತಿಪ್ಪ. ನಾಡ್ಲ್ ಪೆತ್ತವ ಕಣತ್ತರೆರ ಕಟ್ಟೆಲ್ ಮೂಂದ್ ತೋರಳೆ ತೊಪ್ಪ್ನ ಪೂರ್ವಕ್ ಕೊಡಿಯಾಯಿತೂ, ಪಶ್ಚಿಮಕ್ ಕೊತ್ತಾಯಿತೂ ಬೋರೆ ಬೋರೆ ಬೆಚ್ಚಿತ್ ಆಂಡ ಮೇಲೆ ಚನ್ನ ಚನ್ನಂಗ್ ಅಕ್ಕಿ ಇಡಂಡು. ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ತೆಂಗೆನ ಒಡ್ತಿತ್ ಕಣತ್ತರೆರ ಸುತ್ತು ತೆಂಗೆ ನೀರ್ ತಳ್ಚಿತ್ ನೀರ್ಕ್ ಬೂಕಂಡು. ನಗರತ್ ತೋರಳೆ ತೊಪ್ಪು ಕ್ಟ್ಟುಲೆ. ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ಮೂಂದ್ ಕೊಡಿಯಲೆರ ಮೇಲೆ ಮೂಂದ್ ಅಡಿಕೆ ಬೆಚ್ಚಿತ್ ಮೂಂದ್ ಕುರಿ ಕಣತ್ತರೆಕ್ ಚನ್ನ ಚನ್ನಂಗ್ ಅಕ್ಕಿ ಇಟ್ಟಿತ್ ಕೊಡಿಯಲಡಿಕೆನ ಕೌಂಚಿತ್ ಬೂವತನ್ನಕೆ ನೋಟಿಯಂಡ್ ಇಡಂಡು.
ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ನೀರ್ ಬಲ್ಚಿತ್ ಇಲ್ಲೆ ಬಕೆಟ್ ಬೆಚ್ಚಕ ಅದ್ಂಜಿ ಎಡ್ತಂಡ್, ದಂಡ್ ಕೈಕೂಟಿತ್ ಚಳ್ಳೆ ಪೋಲೆ ಮಾಡಿಯಂಡ್ ಮೂಂದ್ಕುರಿ ನೀರ್ ಕುಡ್ಚಿತ್, ದಂಡ್ ಚೊಂಬ್ಕ್ ನೀರ್ ದುಂಬ್ಚಿಟ್ಟಿತ್ ಒಂದಾಂಡ ಮೇಲೆ ಇಂಞೊಂದಾನ ಬೆಚ್ಚಿತ್ ಮಂಡೆಲ್ ಬೆಚ್ಚಂಡ್ ಮನೆಕ್ ಕೊಂಡ್ ಬರಂಡು. ಅಯಿಂಡ ಕೂಡೆ ಬೋರೆ ದಂಡ್ ಮುತ್ತೈದೆಯ ಇಲ್ಲೆ ಕನ್ನಿಯ ಒರೋರ್ ಬಿಂದಿಗೆಲ್ ನೀರ್ ಪೊರ್ತಂಡ್ ಬರಂಡು. ಅನ್ನನೆ ಅವ್ವ ನೀರ್ ಕೊಂಡ್ಬಪ್ಪಕ ಕುಂಞಿನ ಬಾಡೆಲ್ ಪಲ್ಂಬ್ ಬಿರ್ಚಿತ್ ಪೂರ್ವಕ್ ಮಂಡೆ ಬೆಚ್ಚಿತ್ ಮೂಡ್ ಪೂರ್ತಿ ಕಾಂಬನ್ನಕೆ ಬುದ್ದಾಕಿತಿರೋಂಡು. ನೀರ್ ಕೊಂಡ್ಬಂದಿತ್ ಅಡಿಗೆ ಮನೆಲ್ ಬೆಚ್ಚಿತ್ ನೆಲ್ಲಕ್ಕಿಲ್ ಬೆಚ್ಚ ಬೊಳ್ಚಕ್ ಅಕ್ಕಿ ಕನ್ಚಿತ್ ಕೈತೊತ್ತಿತ್ ಪೆರಿಯಯಿಂಗಡ ಕಾಲ್ ಪುಡಿಕಂಡು.
ಅದಾನದು ಗೌಜಿರ ಕಳ್ಳ್ ಕುಡಿರ ಕ್ಡೆ ಊಟೋಪಚಾರ. ಇಕ್ಕ ಇದಂಗ್ ಆಣಾಳೂ ಏರ ಸಂಖ್ಯೆಲ್ ಪೋಯಿತ್ ಕೂಡಿಯಾಡ್ವ. ಕುಂಞಿಕ್ ಪೆದ ಇಟ್ಟಿತಾನದು ಕೂಡ್ನಯಿಂಗಕೆಲ್ಲಾ ಕಳ್ಳ್ ಬಳ್ಂಬ್ವ. ಪೊಣ್ಣಾಳ ವೈನ್, ಬೀರ್, ಕೂಲ್ ಡ್ರಿಂಕ್ಸ್ ಕುಡ್ಚಕ, ಆಣಾಳ ಕೂಟ್ನ ಕಳ್ಳ್ನ ಕುಡಿಪ. ಕಳ್ಳ್ರ ಸತ್ಕಾರ ಆನದು ಎಲ್ಲಾರೂ ಉಂಬಕ್ ಬಪ್ಪ.
ಅಲ್ಲಿಂಜಿ ಕೆಲವು ಕಡೆ ಕುಂಞಿನ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ ಕೂಟಿಯ ಪೋಪದೂ, ಪೂಜೆ ಕೈಪದೂ ಉಂಡ್. ಕುಂಞಿಕ್ ಒಂದ್ ದಂಡ್ ಬಯತಾಪದು ನಲ್ಲೋರ್ ನಾಳ್ಲ್, ದೇವಸ್ಥಾನತ್ಲ್ ಎಳ್ತ್ ಪಡಿಪುಚಿಡ್ವಕ್ ಸ್ಲೇಟ್ ಕಡ್ಡಿ ಕೊಡ್ತಿತ್ ಇಲ್ಲೆ ಪೆನ್ಸಿಲ್ ಪೇಪರ್ ಪುಡ್ಪ್ಚಿಟ್ಟಿತ್ ಓಂ.., ಶ್ರೀ, ಗಣಪತಿ..ಂದೆಲ್ಲಾ ಎಳ್ದ್ಚಿಡ್ವ. ಮೂಡಿ ಮಕ್ಕಕ್ ನಲ್ಲ ನಾಳ್, ನಕ್ಷತ್ರ ನೋಟಿತ್ ಕೆಮಿ, ಮೂಕ್ ಕುತ್ತ್ಚಿಡ್ವ. ಪಂಡ್ ಬೈಟಾಪಕ ಮನೆಲ್ ಬೊಳ್ಚ ಬೆಚ್ಚದು ಮಕ್ಕ ಕಾಲ್, ಕೈ ಕತ್ತಿಯಂಡ್ ಉಂಡೆ ಕುರಿ ಇಟ್ಟಿತ್ ‘ಸ್ವಾಮಿ ದೇವನೆ’ ಪಾಟ್ನ ದಿನಾಲು ಪಾಡ್ವದಿಂಜತ್, ಮಗ್ಗಿ ಎಣ್ಣುವದಿಂಜತ್. ಇಕ್ಕ ಮಕ್ಕಕ್ ಆಧುನಿಕ ಸೌಕರ್ಯ, ಸೌಲಭ್ಯ ಬಂದಿತ್, ಮಕ್ಕಡ ಬೊಳಚೆರ ಕೂಡೆ ಓದ್ ಸಾಗಿಯಂಡ್ ಪೋಪ.
*****